Pankreas tümörleri nasıl teşhis edilir?
Pankreas tümörlerinin teşhisi için tomografi, MR, safra ve pankreas yollarını gösteren MRCP gibi görüntüleme yöntemleri ile endosonografiden yararlanılır.
Endosonografi metodunda endoskopiyle beraber kameranın yanında sonografi cihazıyla mideye girilir. Pankreas midenin üzerinde olduğu için pankreastaki tümör bu yöntemle çok iyi ayırt edilebilir. Bu nedenle endosonografi bir tümörün varlığını en belirleyici yöntem olarak öne çıkar.
Pankreastaki her tümör kanser midir?
Pankreasta meydana gelen her tümör, pankreas kanseri değildir. İki değişik tür tümör vardır; içi sıvı dolu kistik tümörler ve solid (sert) tümörler. Kistik tümörler de kendi aralarında alt gruplara ayrılır. Bazı kistik tümörler son derece zararsız olsa da çeşitli türleri yüzde 25 ila 45 oranında kanser riski taşır.
Pankreas kistik tümörü nedir?
Pankreas kistik tümörü, içi sıvı dolu bir tümördür. Bu sıvı seröz ve mut seröz olmak üzere iki tür olabilir. Seröz sıvı, daha çok su gibi görünür ve berraktır. Mut seröz ise sümüksü yapıda, yapışkan bir sıvıdır.
Pankreas kistik tümörlerinin belirtileri nelerdir?
Belirtiler, tümörün pankreastaki yerine göre değişir. Pankreasın dış bölümlerindeki tümörler, bir belirti vermez; ancak damarın üstüne baskı yapması durumunda ağrı hissedilebilir. Bazı durumlarda pankreatit zannedilen hastalığın ardındaki neden pankreas tümörü de olabilir. Bu nedenle belirtilerin iyi araştırılması gerekir.
Pankreasın kistik tümörleri nelerdir, nasıl tedavi edilirler?
Pankreas kistleri dört ana grupta ele alınır. Tedavi süreci de kistin türüne göre planlanır.
i. İntraduktal papiller müsinöz neoplazi:
İPMN (İntraduktal Papiller Müsinöz Neoplazi) tümörleri pankreas kanalından çıkan sümüksü tümörlerdir. IPMN’ler pankreas kanalının yan dallarında görülür. İPMN pankreas kanalına sümüksü bir sıvı salgıladığı için pankreas kanalları genişler ve pankreasın yan taraflarında kist oluşabilir. Büyüklüğü 3-4 cm’yi geçen İPMN tümörlerinin kansere dönüşme riski yüzde 25-30 oranındadır. Ancak bu tümörlerin bu boyuta gelmesi yıllar sürebilir. Bu nedenle hastaların düzenli takibi büyük önem taşır. Ana kanal üzerindeki IPMN’lerin kanser riski çok yüksek olduğu için 5mm’yi aşan bu tür tümörlerde cerrahi tedavi uygulanır.
ii. Müsinöz kistik neoplazi
İçi yapışkan sıvı üreten pankreas tümörleri (MCN- Müsinöz Kistik Neoplazi), mukoza üreten hücrelerde oluşur. Daha çok kadınlarda görülür. Bu tümörlerin kanserleşme riski yüzde 25’tir. Boyu 3 cm’yi geçen MCN tümörlerinin cerrahi yöntemle alınması gerekir.
iii. Seröz kistik neoplazi
Pankreas yolunun kısımlarından çıkan ve mukoza üretmeyen hücreler tarafından oluşturulan Seröz Kistik Neoplazi, genellikle iyi huyludur. Seröz kist adenomları tümöre süngerimsi bir görünüm veren, çok küçük boşlukları olan tümörlerdir. Pankreasın gövde ve kuyruk kısmında oluşan bu tümörler daha çok kadınlarda ortaya çıkar.
Kansere dönüşme riski son derece düşük olduğu için bu kistlerin ameliyatla alındığı durumlar nadirdir.
iv. Solid psödopapiler neoplazi
Kadınlarda sıklıkla görülen bir diğer tümör çeşidi ise solid psödopapiller neoplazi, daha çok genç yaşta ortaya çıkar. Bu tümörler en sık pankreas kuyruğunda görülür. Solid psödopapiler neoplazi tümörleri iyi ya da kötü huylu olabilir. Bu nedenle görüntüleme teknikleri ile yapılan tetkiklerin sonucuna göre ameliyatla alınmaları gerekebilir. Nadiren de olsa diğer organlara metastaz yapma riski taşırlar.
