Kolesistit (safra kesesi iltihabı) nedir?
Genelde safra kesesi ağzının taşa bağlı tıkanması sebebiyle safra kesesi iltihabı görülür. Safra kesesi, safra adı verilen sindirim suyunu depolar. Vücudun yağları parçalamak için safraya ihtiyacı olduğunda, safra kesesi safrayı ince bağırsağa bırakır; ancak ince bağırsağa giden yol tıkanmışsa, safra hapsolur ve bu da safra kesesinin tahriş olmasına ve safra kesesi iltihabının ortaya çıkmasına neden olur.
Kolesistitin nedenleri nelerdir?
Safra kesesi taşlarının yanı sıra safra kanalı sorunları, tümörler ve bazı enfeksiyonlar da safra kesesi iltihabına yol açar.
Kolesistit belirtileri nelerdir?
Safra kesesi iltihabının en yaygın belirtileri mide bulantısı ve kusmadır. Bu belirtiler genellikle büyük porsiyonlu ya da aşırı yağlı bir yemeğin ardından görülür. Belirtileri nedeniyle safra kesesi iltihabı sıklıkla başka sağlık sorunlarıyla karıştırılır; ancak karın ve sırt bölgesi ya da sağ kürek kemiğinin altındaki ağrı şikayeti safra kesesi iltihabını düşündürür. Ayrıca ateş, şişkinlik, sarı cilt ve gözlerde sarılık gibi belirtilerle de kendini gösterir.
Kolesistit (safra kesesi iltihabı) nasıl teşhis edilir?
Şikayetlere bağlı olarak alınan ayrıntılı hasta öyküsü ve muayenenin ardından tanıda kan testleri, ultrason, endoskopik ultrason ve bilgisayarlı tomografi gibi görüntüleme yöntemleri ve safranın vücutta yayılmasını gösteren hepatobiliyer iminodiasetik (HIDA) taraması yapılır.
Kolesistit (safra kesesi iltihabı) nasıl tedavi edilir?
Safra kesesi iltihabının tedavisinde çeşitli ilaç destekleri ve cerrahi yöntemler kullanılır. Tanı alan kişilerin hastanede kalması istenir ve iltihaplı safra kesesinin dinlenebilmesi için yemek yemeye ve sıvı tüketimine izin verilmeyebilir. Damar yolu ile beslenme yoluna gidilir. Antibiyotik ve ağrı kesici ilaçlar kullanılarak iltihap ve yol açtığı ağrılar kontrol altına alınır. Safra kanallarını tıkayan taşların çıkarılması için endoskopik retrograd kolanjiyopankreatografi (ERCP) uygulanabilir. Bu uygulamaların ardından belirtilerin 2 ila 3 gün içerisinde azalması beklenir.
Safra kesesi iltihabı genellikle tekrarlar. Bu durumun yaşanmaması için ameliyatla safra kesesi çıkarılabilir. Ameliyat, belirtilerin ciddiyetine ve ameliyat sırasında ve sonrasında oluşabilecek risklere bağlı olarak planlanır.
Safra kesesi çıkarma ameliyatına kolesistektomi denir. Karında açılacak küçük kesi (laparoskopik kolesistektomi) yardımıyla yapılan küçük bir işlemdir ve yaklaşık olarak 1 saat sürer. Ameliyat sonrası safra, safra kesesinde depolanmak yerine doğrudan karaciğerden ince bağırsağa akar. Ameliyat sonrası herhangi bir beslenme düzenine ihtiyaç yoktur.
