- Piyojenik karaciğer apsesi
- Amip karaciğer apsesi
Karaciğer apsesi nedir?
Vücudun herhangi bir bölümünde, içinde ya da dışında oluşabilen, tüm vücut genelinde etkileri olabilen irin (püy) birikimi apse olarak tanımlanır. Nadiren de olsa bakteri, mantar, parazit ya da virüslerin karaciğer dokusuna yerleşerek üremesi iltihabi reaksiyona yol açar ve karaciğerde apse oluşabilir. Erken teşhis edilemeyen ve tedavide gecikilen durumlarda karaciğer apseleri hayati tehlikeye neden olabilir.
Karaciğer apselerinin türleri nelerdir?
Karaciğer apselerinin piyojenik ve amip olmak üzere iki farklı türü bulunur. Bu iki türün görülme sıklığı, oluşumu ve nedenleri farklıdır.
Piyojenik (bakteriyel) karaciğer apsesi nedir, nedenleri nelerdir?
Piyojenik karaciğer apseleri nadiren görülür. Genellikle karaciğer sağ lobuna (anatomik taraf) yerleşen ve tek bir apse şeklinde kendini gösteren piyojenik karaciğer apsesine, ilerlemiş apandisit, iltihaplı safra kanalı (kolanjit), kolon kanseri gibi hastalıklar ya da karaciğer hastalıkları yol açan nedenler arasındadır; ayrıca kandaki bakterilerden kaynaklanan ağır enfeksiyonlar, inflamatuar bağırsak hastalıkları, iltihaplanmış hemoroidler ve çeşitli nedenlere bağlı oluşan karaciğer yaralanmaları da piyojenik karaciğer apsesine yol açabilir. Piyojenik karaciğer apsesi tedavi edilmediğinde ölümle sonuçlanabilecek bir sağlık sorunudur.
Piyojenik karaciğer apsesinin belirtileri nelerdir?
Piyojenik karaciğer apsesi ateş, kusma, titreme, karnın sağ üst bölgesinde ağrı, nedensiz ve hızlı kilo kaybı, iştahsızlık, öksürük, idrarda koyuluk, ishal, sarılık, beyazımsı veya gri dışkı gibi belirtilerle kendini gösterir.
Piyojenik karaciğer apsesi nasıl teşhis edilir?
Bu hastalığın yol açtığı belirtiler sıklıkla safra kesesi iltihabı veya safra yollarıyla ilişkili iltihaplı karaciğer kistlerinin belirtileriyle de karıştırılabilir.
Piyojenik karaciğer apsesi tanısında, tüm beyaz kan hücrelerinin ve nötrofil alt grubunun sayımının yapılması, karaciğer enzimlerinin ve sedimentasyonun değerlendirilmesi, bunların yanında C-reaktif protein (CRP) seviyesine bakılması gerekir. Ayrıca ultrasonografi (USG) tanıda ve takipte yararlanılan bir yöntemdir. Kontrastlı batın tomografisi (BT) ve manyetik rezonans (MR) görüntüleme de karaciğer apsesi tanısında kullanılır.
Piyojenik karaciğer apsesi nasıl tedavi edilir?
Piyojenik karaciğer apsesi tedavi edilmediğinde ölüme yol açabilir. Bu nedenle tanının hemen ardından uygun tedavi planının titizlikle uygulanması, apsenin küçültülerek tamamen ortadan kaldırılması önem taşır. Tedavide genellikle girişimsel radyoloji uzmanı tarafından USG kılavuzluğunda ciltten bir kateter ile girilerek apseye drenaj (boşaltım) uygulanır. Ardından ya da eş zamanlı olarak antibiyotik kullanımına başlanır. Kateter ile drenajın yetersiz kaldığı durumlarda apseyi bütünüyle çıkarmak için ameliyat gerekebilir. Ameliyatın ardından da antibiyotik tedavisi devam eder.
Karaciğer amip apsesi nedir, nedenleri nelerdir?
Karaciğerde amip apsesi daha çok sıcak, nemli ve hijyenik koşulların iyi olmadığı bölgelerde görülür. Apse, genel olarak amip bulaşmasının sonrasında oldukça küçük bir hasta grubunda ortaya çıkar. Bu apse türünün görülme sıklığı, 30-40 yaş grubundaki erkeklerde kadınlara oranla daha fazladır. Apse genellikle karaciğerin sağ lobunda görülür; ancak, apse her iki lobta da yaygın olarak ortaya çıkabilir ve bu durumlarda hastalık daha ağır seyreder.
Karaciğer amip apsesinin belirtileri nelerdir?
Sağ omuzda görülen ani ağrılar, ateş, iştahsızlık, ani zayıflama, kansızlık, terleme, titreme, taşikardi, öksürük ve yeşil balgam, karaciğer amip apsesinin belirtileri arasındadır.
Karaciğer amip apsesi nasıl teşhis edilir?
Doktor tarafından yapılacak klinik muayene doğru tanı ve tedavinin planlanması için şarttır. Piyojenik karaciğer apsesinde olduğu gibi amip apsesinde de ultrason, en sık kullanılan tanı yöntemi olarak öne çkar. Ayrıca BT veya MR görüntüleme de apseyi teşhis etmek için kullanılır. Amip apsesi tanısı konulması için diğer belirtiler arasında orta dereceli lökositoz (alyuvar sayısında artış) ve anemi de (kansızlık) sayılabilir.
Karaciğer amip apsesi nasıl tedavi edilir?
Karaciğer amip apsesinin en etkili tedavi yöntemi antibiyotiktir. 7 ila 10 gün arasında kullanılması gereken antibiyotikler, karaciğer amip apsesi vakalarının neredeyse tamamında iyileşme sağlar. Bazı durumlarda apsenin, ciltten iğneyle girilerek boşaltılması gerekebilir.
